در تاریخ 27 خرداد سال 1380 ، آیین نامه نظارت بـر تأسـیس و فعالیـت دفترهـای خـدمات مـسافرتی ، جهانگردی ، سیاحتی و زیارتی، توسط هیأت وزیران تصویب شد. این آئین نامه توسط وزارت فرهنگ و ارشاد اسـلامی و بـه اسـتناد تبـصره 6 ماده 7 اصـلاحی قـانون توسـعه صـنعت ایرانگـردی و جهانگردی(1375)، به هیات وزیران، پیشنهاد شده بود.
Regulations for monitoring the establishment and operation of travel service offices
آیین نامه نظارت بر تأسیس و فعالیت دفترهای خدمات مسافرتی ، سیاحتی ، جهانگردی و زیارتی
تصویب نامه هیأت وزیران
وزارت راه و ترابری – وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی
هیأت وزیران در جلسه مورخ 27 خرداد 1380 بنا به پیشنهاد شماره 1621/10/10807/1 مـورخ 21 تیرماه 1379وزارت فرهنگ و ارشاد اسـلامی و بـه اسـتناد تبـصره6 ماده7 اصـلاحی قـانون توسـعه صـنعت ایرانگـردی و جهانگردی – مصوب 1375 – آیین نامه نظارت بـر تأسـیس و فعالیـت دفترهـای خـدمات مـسافرتی ، سـیاحتی ، جهانگردی و زیارتی را به شرح زیر تصویب نمود:
آیین نامه نظارت بر تأسیس و فعالیت دفترهای خدمات مسافرتی ، سیاحتی ، جهانگردی و زیارتی
آیین نامه نظارت بـر فعالیـت دفترهـای خـدمات مـسافرتی و جهانگردی 1375
فصل اول – کلیات
ماده 1 – دفترهای خدمات موضوع این آیین نامه عبارتند از:
الف – دفتر خدمات مسافرتی که در زمینه تنظیم برنامه های مسافرتی ، فـروش بلـیط مـسافرت ، ذخیـره مکان و هر گونه اقدام دیگر مربوط به خدمات ترابری مسافر به طور مستقیم یا غیـر مـستقیم بـا رعایـت قـوانین و مقررات راه و ترابری فعالیت می نماید.
ب – دفتر خدمات سیاحتی، جهانگردی که در زمینه اخـذ روادیـد ، تنظـیم و انجـام مـسافرت گروهـی داخلی و خارجی ، ذخیره مکان و هرگونه خدمات ایرانگردی و جهانگردی با رعایت قوانین و مقـررات ایرانگـردی و جهانگردی فعالیت می کند.
پ – دفتر خدمات زیارتی که در زمینه ثبت نام ، تنظیم و انجام مسافرت های زیارتی به داخل و خـارج از کشور ، ذخیره مکان و هرگونه خدمات زیارتی با رعایت قوانین و مقررات حج و زیارت فعالیت می کند.
ماده 2 – هر شخص حقیقی یا حقوقی در صورتی که بخواهد به انجام خدمات موضوع بند (الف) مـاده یـک این آیین نامه بپردازد باید مجوز مربوط را از وزارت راه و ترابری اخذ نماید و هر شخص حقیقی یا حقوقی که قصد انجام خدمات موضوع بندهای (ب) و (پ) ماده یک این آیـین نامـه را دارد بایـد مجـوز لازم را از وزارت فرهنـگ و ارشاد اسلامی کسب نماید .
تبصره – صدور کلیه مجوزهای موضوع این ماده برای یک شخص نیز بلامانع است .
ماده 3 – کلیه اشخاص حقیقی و حقوقی که اقدام به فعالیت هـای مـسافرتی ، سـیاحتی – جهـانگردی و زیارتی می نمایند موظفند حسب مورد مجوزهای لازم را مطابق مواد این آیین نامه از مرجع مربوط اخذ نمایند. در غیر این صورت نیروی انتظامی با معرفی مرجع مربوط از فعالیت آنـان ممانعـت بـه عمـل آورده و متخلفـان را بـه
محاکم دادگستری دلالت می نماید.
فصل دوم – شرایط صدور مجوز
ماده 4 – مجوز تأسیس دفترهای خـدمات مسـافرتی ، سیـاحتی – جهـانگردی و زیــارتی – کـه از ایـن پس دفتر نامیده می شود – با شرایط زیر به تشخیص مرجع صدور مجوز برای متقاضیان حقیقی یا حقـوقی صـادر می شود:
الف – ضوابط کلی:
1- ارایه محل مناسب برای دفتر کار
2- معرفی مدیر فنی
3- ارایه نام و نشان دفتر
4- سپردن تضمین
ب – شرایط اشخاص حقوقی:
1- تابعیت ایران
2- ارتباط موضوع فعالیت شخص حقوقی با فعالیت های موضوع این آیین نامه
پ – شرایط اشخاص حقیقی:
1- تابعیت ایران
2- متدین به دین اسلام یا سایر ادیان به رسمیت شناخته شده در قانون اساسی
3- عدم اعتیاد به مواد مخدر بنا به تأیید مراجع ذی صلاح
4- ارایه گواهی عدم سوء پیشینه کیفری
5- داشتن کارت پایان خدمت نظام وظیفه یا معافیت از آن برای متقاضیان مرد
6- داشتن حداقل مدرک تحصیلی کارشناسی
7- نداشتن اشتغال دیگر که مانع فعالیت مورد نظر باشد.
8- داشتن حداقل 25 سال سن
9- داشتن حداقل 3 سال سابقه کار مفید مرتبط با فعالیت مرتبط و صلاحیت شغلی
تبصره – مجوز تأسیس و فعالیت دفتر برای اتباع بیگانـه فقـط در قالـب اشـخاص حقـوقی و بـا رعایـت قـوانین و مقـررات مربـوط صادر می شود.
ماده 5 – وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و وزارت راه و ترابری حسب مورد نظر مراجـع ذی صـلاح را در خصوص صلاحیت داوطلبان کسب می نمایند.
تبصره – دستگاه های مورد استعلام موظف هستند، پاسخ نظر خواهی موضوع این مـاده را حـداکثر تـا پـانزده روز اعـلام نمایند و عدم پاسخگویی در مدت یاد شده به عنوان موافقت آن دستگاه تلقی می شود.
ماده 6 – جانبازان بیش از 25 % با داشتن توانایی جسمی و آزادگان و رزمندگان جنگ تحمیلی بـا بـیش از دو سال سابقه حضور داوطلبانه در جبهه و خانواده های شاهد با معرفی مرجع مربوط و داوطلبان بـومی و فـارغ التحصیلان دانشکده های ایرانگردی و جهانگردی و رشته های مرتبط با داشتن شرایط کامل این آیین نامه از نظـر نوبت اعطای مجوز تأسیس دفتر اولویت دارند.
ماده 7 – متقاضیان تأسیس دفتر باید محلی را با شرایط زیر جهت انجام فعالیت خود به تشخیص مرجـع صدور مجوز ، دارا باشند:
الف – مساحت دفتر 40 الی 70 متر مربع (با توجه به میزان تقاضا و موقعیت به تشخیص مرجع صدور مجوز)
ب – کاربری تجاری یا اداری محل دفتر
پ – ارایه مدرک معتبر رسمی مبنی بر تصرف مالکانه یا استیجاری محل دفتر
ماده 8 – متقاضیان تأسیس دفتر باید یک نفر را به عنوان مدیر فنی به مراجع مربـوط حـسب مـورد معرفـی نمایند. مدیر فنی ضمن دارا بودن شرایط بند (پ) ماده 4 این آیین نامه باید دارای شرایط زیر نیز باشد:
1 -آشنایی کامل به یکی از زبانهای خارجی ترجیحاً انگلیسی و در مورد متقاضیان بند (پ) ماده یـک ترجیحـاً زبان عربی
2 -ارایه گواهینامه فارغ التحصیلی از آموزشگاه‌ها و مراکز آموزش عالی و مدارس حرفه‌ای خـدمات مـسافرتی،سیاحتی و جهانگردی یا مراکز آموزشی وزارتخانه های مرتبط
تبصره – فعالیت اتباع خارجی در سمت مدیر فنی منوط به دارا بودن پروانه معتبر اشتغال و تأیید صلاحیت فنـی آنها به وسیله مرجع صادر کننده مجوز است.
ماده 9 – دارندگان مجوز یا مدیران عامل اشخاص حقوقی در صورت دارا بودن شرایط ماده 8 این آیـین نامه می توانند به عنوان مدیر فنی همان دفتر تعیین شوند.
تبصره – مدیر فنی در هر حال نمی تواند مدیر فنی بیش از یک دفتر باشد و موظف است تمام وقت در محل دفتر حاضر باشد.
ماده 10 – متقاضی مجوز تأسیس دفتر مکلف است تضمین معتبر به میزان حداقل پنجـاه میلیـون ریـال برای هر مجوز به مرجع صدور مجوز به عنوان حسن انجام کار و تضمین تعهد تسلیم نماید.
تبصره – مبلغ تضمین هر دو سال یک بار با توجه به شاخص تورم اعلام شده از بانک مرکزی ایران توسـط مرجـع صدور مجوز قابل افزایش است.
ماده 11 – تضمین سپرده شده در صورت عدم ایفای تعهدات به تشخیص مرجع صدور مجوز قابـل اسـتیفا می باشد. در صورتی که تمام یا قسمتی از تضمین ، مورد استفاده قرار گیرد مرجع مربوط مراتب را به وسیله نامـه به نشانی دارنـده مجـوز اعلام می کند و دارنده مجوز مکلف است حداکثر تا یک ماه از تاریخ اعلام ، تضمین را به
میزان مقرر تکمیل نماید.
تبصره – عدم اجرای دستور تکمیل تضمین بدون عذر موجه بنا به تشخیص مرجع صدور مجوز ، منجر بـه تعلیـق مجوز فعالیت دفتر می شود.
ماده 12 – در صورتی که صاحب مجوز انصراف خود را از ادامه فعالیت به وسیله نامه سفارشی یـا ثبـت در دبیرخانه مرجع صادر کننده مجوز یا اظهارنامه رسمی اعـلام کنـد و تـسویه حـساب هـای لازم انجـام پـذیرد یـا فعالیت یاد شده تعطیل شده باشد ، تضمین سپرده شده آزاد می شود .
ماده 13 – متقاضی باید نام و نشان دفتر خود را به مرجع صدور مجوز اعلام کند تا پس از تـأییـد مـورد اسـتفاده قرار دهد. تغییر نام و نشان بدون تأیید مرجع صدور مجوز ممنوع است.
تبصره – نام و نشان باید دارای مفهوم متناسب با فعالیت دفتر بوده و از نام های غیر فارسی و غیر متعارف نباشد.
ماده 14 – پس از صدور موافقت اولیه مجوز دفتر توسط مرجع ذی ربط و احراز شـرایط بنـدهای (الـف) و (ب) ماده 4 این آیین نامه و ابلاغ آن ، متقاضی موظف است طی سه ماه نسبت به معرفـی مکـان ، نـام ، نـشان، مدیر فنی دارای شرایط و ارایه تضمین به مرجع یاد شده اقدام نماید. در غیر این صورت موافقت صادر شده بی اثر است.
ماده 15 – وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و وزارت راه و ترابری موظف هستند، پس از دریافت مدارک منـدرج در ماده 4 ، حداکثر تا یک ماه نتیجه بررسی خود را به متقاضی اعلام نمایند.
فصل سوم – تکالیف دارنده مجوز
ماده 16 – تغییر محل دفتر بدون موافقت مرجع صادر کننده مجـوز ممنـوع اسـت و تخلـف از ایـن مـاده موجب تعطیل دفتر جدید و تعلیق مجوز تا کسب موافقت از مرجع یاد شده می شود .
ماده 17 – دفتر مجاز نیست به فعالیتی که مغایر با موضوع فعالیتش بوده یا سنخیتی با آن نداشـته باشـد بپردازد.
ماده 18 – در مواردی که پروانه لغو شود دارنده پروانه باید ظرف مدت ده روز از تاریخ ابلاغ تصمیم قطعی لغو مجوز را به وسیله پست سفارشی یا حضور به مرجع صدور مجوز مسترد نماید.
ماده 19 – دفتر موظف است در زمان تعلیق از قبول تعهدهای جدید خودداری نماید و طبق دستورالعمـل های مراجع ذیربط به تعهدات قبلی عمل نماید. در صورت عدم رعایت مراتب بالا ، مجوز دفتر به تـشخیص مرجـع صدور مجوز لغو می شود.
ماده 20 – دارندگان مجوز مکلفند موارد زیر را رعایت نمایند:
الف – شخص حقوقی دارنده مجوز مکلـف اسـت هرگونـه تغییـر در امـور مربـوط بـه مـدیریت ، شـرکا ، سهامداران ، نام ، نشان و اقامتگاه شرکت را به اطلاع مرجع صدور مجوز برساند در غیر این صورت مجوز فعالیت او به تشخیص مرجع صادر کننده از یک ماه تا سه ماه معلق می شود.
ب – حضور مدیر فنی در دفتر الزامی است و در غیاب مدیر فنی در موارد ضروری دارنده مجـوز یـا مـدیر عامل شخص حقوقی، مکلف به حضور در دفتر است.
پ – هرگاه دفتر پس از اخذ مجوز بیش از شش ماه بدون عذر موجه شروع به کار ننماید یا سه ماه بـدون داشتن عذر قابل قبول ، تعطیل باشد یا به مدت یک سال هیچ گونه فعالیتی نداشته باشد به تشخیص مرجع صادر کننده ، مجوز فعالیتش لغو می شود.
ت – دفتر موظف است اطلاعات مورد درخواست و گزارش عملکرد فعالیت خـود را در مـدتی که مراجــع مربـوط تعیین می کنند ارایه دهد. در غیر این صورت به تشخیص مرجع صدور مجوز برای مرتبه اول مجـوز دفتـر تا سه ماه تعلیق و چنانچه پس از پایان مدت تعلیق مدارک یاد شده را ارایه ننماید مجوز دفتر لغو می شود.
ث – دفتر موظف است نام ، نشان ، نشانی کامل ، شماره های تلفن و نمابر و نوع فعالیـت خـود را در سـربرگ نامه ها به زبان فارسی و یکی از زبان های انگلیسی یا فرانسه یا عربـی درج نمایـد. همچنـین در صـورت ارائه شماره مجوز از سوی مرجع صدور مجوز موظف به درج آن در تابلو ، سر برگ و مکاتبات خود است.
ج – مدیر عامل اشخاص حقوقی و دارنده مجوز در مورد اشخاص حقیقی پاسخگوی مرجع صدور مجـوز و مسئول رعایت قوانین و مقررات مرتبط هستند.
ماده 21 – انتقال مجوز دفتر پس از موافقت مرجع صدور مجوز و احراز شرایط و رعایت قوانین و مقـررات مربوط امکان پذیر است.
ماده 22 – در صورتی که شخص حقیقی صاحب مجوز تمام یا یکی از شرایط مقرر در آیین نامه را بنـا بـه تشخیص مرجع صدور از دست بدهد مجوز وی تا شش ماه معلـق می شـود و اگـر در مــدت یــاد شـده شــرایط مـورد نظر را فراهم ننماید مجوز لغو می شود.
ماده 23 – در صورتی که شخص حقیقی صاحب مجوز فوت نماید یا محجـور شـود ورثـه متـوفی یـا قـیم شخص محجور باید حداکثر تا شش ماه شخص دارای شرایطی را معرفی کنند. در غیر این صورت مجوز دفتـر لغـو می شود در این مدت مدیر فنی مسئولیت های دارنده مجوز را بر عهده دارد.
ماده 24 – انحلال قهری یا ارادی یا بطلان شخص حقوقی دارنده مجوز موجب لغو مجوز فعالیت می شـود؛ مگر اینکه تا شش ماه با رعایت شرایط مقرر قانونی نسبت به انتقال به شخص جدید اقدام و موافقت مرجـع صـدور مجوز را از اخذ نماید.
تبصره – در مدت انحلال قهری یا ارادی اشخاص حقوقی صاحب مجوز، مدیر تـصفیه موظـف اسـت تـا شـش مـاه نسبت به انتقال مجوز به شخص جدید اقدام و موافقت مرجع صدور مجوز را اخذ نماید.
ماده 25 – در صورتی که در مورد شخص حقیقی مدیر فنی و در مورد شخص حقوقی مدیر عامل یا مـدیر فنی فوت نماید یا تغییر کند یا محجور شود یا هر یک از شرایط منـدرج در ایـن آیـین نامـه را از دسـت بدهـد بـه تشخیص مرجع صدور مجوز دارنده مجوز در شخص حقیقی و هیأت مدیره در شخص حقوقی موظف اسـت مراتـب
را تا ده روز به صورت کتبی به مرجع صدور مجوز اعلام نماید و تا سه ماه شخص دیگری را که دارای شرایط مقـرر در این آیین نامه باشد به جای مدیر سابق تعیین و به مرجع صدور مجوز معرفی نماید؛ در غیر ایـن صـورت مجـوز دفتر لغو می شود.
ماده 26 – هر یک از دفترهایی که ارکان تشکیلات و مجوز آنها با این آیین نامه مطابقـت نـدارد موظفنـد حداکثر تا شش ماه از تاریخ لازم الاجرا شدن این آیین نامه وضعیت خود را با مفاد آن تطبیق دهند.
ماده 27 – دفتر نباید از عنوانی غیر از عنوان دفتر خدمات مـسافرتی ، سـیاحتی – جهـانگردی و زیـارتی مانند آژانس و بنگاه استفاده نماید.
ماده 28 – اعتبار مجوز صادر شده یک سال است و دارنده موظف است یک مـاه قبـل از انقـضای مـدت نسبت به تمدید آن اقدام نماید.
ماده 29 – ایجاد نمایندگی یا شعبه توسط شخص حقوقی دارنده مجوز با رعایت این آیین نامه و تـصویب مرجع صدور مجوز بلا مانع است.
ماده 30 – کلیه دفترها موظف به رعایت مقررات و دستور العمل ها و خط مشی های ابـلاغ شـده توسـط مراجع صدور مجوز هستند.
فصل چهارم – نظارت بر فعالیت دفتر
ماده 31 – نظارت بر فعالیت دفتر از جهت کیفیت ، سطح کار آیی و رعایت مقررات حسب مورد بر عهـده وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و وزارت راه و ترابری است و در صورت مشاهده تخلف از مفـاد ایـن آیـین نامـه و سایر مقررات مربوط مرجع صدور مجوز حسب مورد علاوه بر اعمال مجازات های مقرر در این آیین نامـه بـه شـرح زیر عمل می کند:
الف – تذکر کتبی
ب – اخطار کتبی با تعیین مهلت مناسب جهت رفع اشکال
پ – تعلیق موقت از یک ماه تا سه ماه
تبصره 1 – مرجع صدور مجوز در صورت صلاحدید جهت ادای توضیح از دارنده مجوز یا مدیر عامل یـا مـدیر فنـی یا کارشناسان صلاحیت دار دعوت می کند و اتخاذ تصمیم در مورد تخلفات با مرجع یاد شده است.
تبصره 2 – تعلیق یا لغو مجوز دفتر در یکی از روزنامه های کثیر الانتشار درج می شود.
تبصره 3 – در صورتی که تخلف دفتر واجد وصف مجرمانه باشد پرونده جهت رسیدگی بـه مراجـع قـضایی صـالح ارسال می شود.
تبصره 4 – در صورتی که در خصوص نحوه فعالیت دفتر شکایت یا اعـلام تخلفـی از سـوی اشـخاص ذیربـط بـا دلایل مستدل ارایه شود مرجع صادر کننده مجوز موظف است مورد را بررسی و تصمیم مقتضی اتخاذ نماید.
ماده 32 – نیروی انتظامی و سایر مراجع قانونی ذیربط مکلفند به تقاضای مرجـع صـدور مجـوز از ادامـه فعالیت دفترهایی که متخلف شناخته شده و به تعلیق یا لغو محکوم شده اند جلوگیری به عمل آورد.
ماده 33 – مراجع صدور مجوز بابت صدور یا تمدید مجوزهای موضوع ایـن آیـین نامـه وجـوهی را کـه مطابق تبصره4 ماده 7 اصلاحی قانون توسعه صنعت ایرانگردی و جهانگردی – مـصوب 1375 – توسـط شـورای عالی ایرانگردی و جهانگردی معین می شود دریافت و مطابق تبصره 5 همین ماده، عمل می نمایند.
ماده 34 – وزارتخانه های راه و ترابری و فرهنگ و ارشاد اسلامی موظفند پس از صدور مجوز یا تعلیق یـا لغو آن موضوع را به اطلاع یکدیگر برسانند.